Συνέντευξη στο grtimes.gr και στον δημοσιογράφο Β. Στολάκη.

Κύριε Λύκουδη, η πολιτική αντιπαράθεση στην χώρα βρίσκεται πάλι στο «κόκκινο» εξαιτίας της Novartis. Τα τελευταία χρόνια ο δημόσιος λόγος ασχολείται αποκλειστικά με σκάνδαλα των παλιών και των νέων και συζήτηση για την προοπτική της χώρας, τους επιστήμονες που μετανάστευσαν, τις μεταρρυθμίσεις δεν γίνεται. Εκτιμάτε ότι η πόλωση έχει κορυφωθεί ή να περιμένουμε συνέχεια;

Είχα προ πολλού εκτιμήσει ότι η άγρια πόλωση θα αποτελούσε το κύριο χαρακτηριστικό των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων. Επειδή συμφέρει και τους δυο πόλους του πολιτικού συστήματος. Η σκανδαλολογία και η σπίλωση των αντιπάλων είναι μόνο ένα από τα όπλα της πόλωσης. Η ευθύνη ανήκει πρωτίστως στο κυβερνών κόμμα, το οποίο εντείνει τη διχαστική του πολιτική πιστεύοντας, λανθασμένα κατά την άποψή μου, ότι έτσι κερδίζει πόντους. Ας σημειώσω ότι η πολιτική αντιπαράθεση είναι θετικό και σύμφυτο χαρακτηριστικό του κοινοβουλευτικού δημοκρατικού πολιτεύματος. Όταν όμως προσλαμβάνει χαρακτηριστικά αγριότητας και χυδαιότητας πλήττει σοβαρά τους θεσμούς και τον πολιτικό πολιτισμό και αποπροσανατολίζει τους πολίτες.

Δυστυχώς, δεν συζητάμε τα πραγματικά προβλήματα της χώρας. Αντίθετα αρεσκόμαστε σε ύβρεις και καταγγελίες και «ο χορός καλά κρατεί».

Έχετε πει ότι το «Ποτάμι» έχει κλείσει τον κύκλο του. Αυτή τη στιγμή εσείς θεωρείστε «Ποταμίσιος», έχετε καλές σχέσεις με τον κ. Θεοδωράκη;

Πράγματι, δημοσίως και κατ’ ιδίαν με τους φίλους μου στο Ποτάμι, έχω πει ότι όταν ένας πολιτικός σχηματισμός κλείνει τον πολιτικό του κύκλο καλό είναι να αναζητά άλλες μορφές και σχήματα πολιτικής παρέμβασης. Δυστυχώς, έτσι είναι η πολιτική. Το Ποτάμι προσέφερε πάρα πολλά στη δημόσια ζωή και θα μπορούσε να προσφέρει ακόμα περισσότερα. Ας μην εξετάσουμε εδώ για ποιους λόγους δεν τα κατάφερε.

Με τον Σταύρο και με τους φίλους στο Ποτάμι πάντα είχα εξαιρετικές σχέσεις ως συνεργαζόμενος. Με τίμησαν και τους τίμησα. Τώρα δίνουν μια νέα μάχη πολιτικής επιβίωσης και δεν έχω παρά να ευχηθώ ολόψυχα καλή τύχη.

Οι «Μεταρρυθμιστές της Αριστεράς» τι θα κάνουν στις επόμενες εθνικές εκλογές; Πώς «βλέπετε» την «Προοδευτική Συμμαχία» που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ; Θα μπορούσατε να συνεργαστείτε μαζί τους;

Οι ΜΕΤΑρρυθμιστές της Αριστεράς θα επιμείνουν με συνέπεια στον δρόμο που χάραξαν με τη γέννησή τους τον Οκτώβριο του ’14. Την συγκρότηση δηλαδή μιας μεγάλης Δημοκρατικής και Μεταρρυθμιστικής παράταξης με κοινωνικά αριστερά χαρακτηριστικά.

Έχω δηλώσει πολλές φορές ότι θεωρώ λογική την προσπάθεια που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ εν’ όψει κάλπης να διευρύνει τις γραμμές του. Θεωρώ αρνητικό τον τρόπο με τον οποίο το κάνει, δηλαδή άκριτα και δι’ ανταλλαγμάτων. Και πάντως σε κάθε περίπτωση αυτή η «διεύρυνση» του ΣΥΡΙΖΑ δεν συγκροτεί πλατιά Προοδευτική Συμμαχία όπως ο ίδιος διατείνεται. Η Προοδευτική Συμμαχία θα απαιτούσε αναστοχασμό του ΣΥΡΙΖΑ, αυτοκριτική και τομές στη φυσιογνωμία και την πολιτική του. Τα είδατε αυτά πουθενά;

Η προσπάθεια για την συγκρότηση ενός μεγάλου μετώπου της Κεντροαριστεράς, του ΚΙΝΑΛ, δεν προχώρησε όπως αρχικά περίμεναν οι επιτελείς του. Παρόλα αυτά αντέχει. Πώς «βλέπετε» σήμερα το ΚΙΝΑΛ;

Νομίζω ότι άπαντες γνωρίζουν, ιδιαίτερα οι πολίτες του δημοκρατικού προοδευτικού χώρου, τις μεγάλες προσπάθειες που κατέβαλα για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς, τη δημιουργία ενός νέου φορέα της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης, για λόγους ισορροπίας του πολιτικού συστήματος και προοδευτικής διακυβέρνησης. Πίστευα και πιστεύω ότι στην προσπάθεια αυτή ο ρόλος της Ανανεωτικής Αριστεράς, μιας σύγχρονης, μεταρρυθμιστικής και ευρωπαϊκής Αριστεράς, θα έπρεπε να είναι διακριτός, ουσιαστικός, αποφασιστικός και αναντικατάστατος.

Οι ευθύνες για την αποτυχία των προσπαθειών αυτών είναι συγκεκριμένες. Η συζήτηση, όμως, δεν είναι της ώρας. Αν μη τι άλλο για να μην κατηγορηθεί κανείς ότι υπονομεύει τα υπαρκτά σχήματα εν όψει τόσων εκλογικών αναμετρήσεων που θα καθορίσουν και την τύχη τους.

Κύριε Λυκούδη, αποχωρήσατε από τον «Συνασπισμό» και δημιουργήσατε τη ΔΗΜΑΡ διότι διαφωνήσατε τότε μια μεγάλη μερίδα στελεχών με την πολιτική του Αλέξη Τσίπρα. Σήμερα, οι τότε συναγωνιστές σας όπως οι κκ. Κουβέλης και Ρεπούση επέστρεψαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Πώς το σχολιάζετε;

Η ΔΗΜΑΡ το κόμμα, που δημιουργήσαμε το 2010, δίνοντας ελπίδα και προοπτική σε μια μερίδα του εκλογικού σώματος ορθολογική, ευρωπαϊκή, δημοκρατική, προοδευτική, αριστερή και κεντροαριστερή, έχει προ πολλού διαλυθεί. Οι αιτίες είναι γνωστές και ευθύνες πασίγνωστες.

Παρακολουθώ και κρίνω πολιτικά τις αποφάσεις φορέων και ατόμων που επέλεξαν και επιλέγουν διαφορετικές πορείες σε σχέση με τη δική μου. Δεν είμαι πολιτικός εισαγγελέας. Όσοι λειτουργούν στη δημόσια σφαίρα συνεχώς κρίνονται, επιδοκιμάζονται ή αποδοκιμάζονται. Άλλοι περνούν αδιάφοροι ως διάττοντα αντικείμενα. Οι επιλογές, το αποτέλεσμα, η πολιτική συμπεριφορά, το ήθος του καθενός, κρίνονται από τους πολίτες. 

Η κα Γεννηματά και οι συνεργάτες της καταγγέλλουν μια επιχείρηση ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ να διώξουν από το τοπίο τα μικρότερα κόμματα, όπως είναι το ΚΙΝΑΛ και το Ποτάμι. Θεωρείτε ότι έχουν βάση αυτοί οι ισχυρισμοί και πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν νέο Πεδίο συνεννόησης Γεννηματά και Θεοδωράκη;

Ως προς το πρώτο σκέλος της Ερώτησής είναι φανερό ότι η πόλωση αναπόφευκτα απειλεί να συμπιέσει τα δυο κόμματα. Το Κίνημα Αλλαγής φαίνεται να ανθίσταται προς το παρόν στην πίεση. Εύχομαι να τα καταφέρει και Το Ποτάμι.

Κάποια νέα πολιτική συνάντηση και συνεργασία μεταξύ της κ. Γεννηματά και του κ. Θεοδωράκη τώρα ή στο άμεσο μέλλον ανήκει μάλλον στη σφαίρα της φαντασίας. Διότι, πέρα από τις προσωπικές διαφορές, οι πολιτικές συνθήκες έχουν ριζικά μεταβληθεί μετά το πείραμα του 2017-2018.

Πώς κρίνετε ότι θα διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό τους επόμενους μήνες; Την Χρυσή Αυγή πώς θα την αντιμετωπίσετε;

Το πολιτικό σκηνικό θα γίνει ακόμα πιο άγριο και συγκρουσιακό και η πολιτική ζωή συνεχώς θα εκχυδαΐζεται. Κυριαρχούν οι πάσης φύσεως λαϊκισμοί. Τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου πρέπει να έχουν σταθερό μέτωπο απέναντι στο φασισμό και τους νεοναζιστές της Χρυσής Αυγής. Δυστυχώς, ύστερα από τόσα χρόνια, η δίκη της δεν έχει ακόμα τελειώσει και δεν έχει δοθεί καμιά πειστική εξήγηση γι αυτό. Η αντιμετώπισή της Χ.Α. πρέπει να γίνεται με συντονισμένες πολιτικές ενέργειες αλλά οι εγκληματικές της πράξεις πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά.

Τα τελευταία χρόνια ζήσαμε στην Βουλή πρωτόγνωρες καταστάσεις με τη διάλυση σχεδόν ταυτόχρονα δυο κοινοβουλευτικών ομάδων. Πιστεύετε ότι θα επέλθει σταθερότητα στον κοινοβουλευτισμό και αν ναι, πότε εκτιμάτε να γίνει αυτό;

Είναι φανερό, ότι ορισμένα μικρά ή μικρο-μεσαία κόμματα συμπιέστηκαν και συρρικνώθηκαν κάτω από το βάρος της πόλωσης αλλά και των δικών τους επιλογών. Σημαντικός και καθοριστικός παράγοντας επιβίωσης και ανάπτυξης των πολιτικών σχηματισμών είναι οι στέρεες και αναγνωρίσιμες ιδεολογικές και κοινωνικές τους αναφορές, η οργανωτική τους επάρκεια και φυσικά οι πολιτικές τους επιλογές, στρατηγικής αλλά και τακτικής φύσεως. Όταν κρίνεται η πορεία πολιτικών κομμάτων και σχηματισμών συνήθως οι καθοριστικοί αυτοί, κατά την άποψή μου, παράγοντες δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και δεν σταθμίζονται αναλόγως.

Η σταθερότητα στο κοινοβουλευτικό δημοκρατικό μας σύστημα δεν είναι κάτι το δεδομένο. Πρέπει συνεχώς να επιδιώκεται. Για να υπάρξει σταθερότητα απαιτώνται ριζικές αλλαγές στις πολιτικές και κυρίως στην πολιτική συμπεριφορά κομμάτων και προσώπων. Δεν παραγνωρίζω τα επιτεύγματα της Μεταπολίτευσης αλλά και δεν κλείνω τα μάτια μου μπροστά στα σοβαρά λάθη.