Άκουε πολλά, λάλει καίρια.

ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ
  • Ενδιαφέροντα άρθρα

Αγαθόν το συναινείν

Παύλος Τσίμας
Τον Νοέμβριο του 2010, παρότι είχε υιοθετήσει τα προηγούμενα δύο χρόνια δραστικά μέτρα λιτότητας, η δυστυχής Ιρλανδία είχε τη μοίρα που έξι μήνες νωρίτερα είχε υποστεί η ανέμελη Ελλάδα: δάνειο, Μνημόνιο, τρόικα...


Η αντιπολίτευση κατήγγειλε το Μνημόνιο και, φυσικά, αρνήθηκε να το ψηφίσει. Αλλά όταν, λίγο αργότερα, έπρεπε να περάσει από τη Βουλή ο εφαρμοστικός του Μνημονίου προϋπολογισμός, κυβέρνηση και αντιπολίτευση έκαναν έναν συμβιβασμό. Η αντιπολίτευση θα έδινε την ψήφο της, υπό τον όρο να γίνουν αμέσως μετά εκλογές και να προκύψει νέα κυβέρνηση, με νωπή εντολή. Στις εκλογές, εννοείται, το κυβερνητικό κόμμα συνετρίβη και δύο κόμματα της αντιπολίτευσης σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού, η οποία και ανέλαβε το βάρος και το άγος της εφαρμογής του Μνημονίου.

Εξι μήνες αργότερα η τρόικα μοίρα χτύπησε την πόρτα της Πορτογαλίας - η οποία είχε, επίσης, προσπαθήσει να αποφύγει το μοιραίο υιοθετώντας αλλεπάλληλα πακέτα μέτρων λιτότητας. Τα δύο κόμματα της δεξιάς αντιπολίτευσης δέχθηκαν να συνυπογράψουν με τους κυβερνώντες σοσιαλιστές το πορτογαλικό Μνημόνιο, υπό τον όρο ότι αμέσως μετά την υπογραφή θα προκηρύσσονταν εκλογές. Στις εκλογές, εννοείται, οι Σοσιαλιστές ηττήθηκαν και τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης σχημάτισαν κυβέρνηση η οποία εφάρμοσε το πρόγραμμα.

Και στις δύο περιπτώσεις, την ιρλανδική και την πορτογαλική, οι κυβερνώντες γνώριζαν, όταν συμφωνούσαν για εκλογές, ότι θα τις χάσουν. Και στις δύο περιπτώσεις τα κόμματα της αντιπολίτευσης γνώριζαν ότι, συναινώντας, όδευαν προς την εξουσία με τα χέρια δεμένα και με υψηλό ρίσκο αποτυχίας. Αλλά ο συμβιβασμός έγινε. Και απέδωσε.

Τα Μνημόνια, στην κελτική ή την ιβηρική παραλλαγή τους, δεν ήταν πολύ διαφορετικά από το ελληνικό πρωτότυπο. Τα θεμελιώδη λάθη, η ασυγχώρητη υποτίμηση των υφεσιακών τους επιπτώσεων και της κοινωνικής οδύνης που θα προκαλούσαν ήταν ανάλογης τάξης. Και η εποπτεία της τρόικας ήταν εξίσου προσβλητική και καταλυτική της εθνικής κυριαρχίας. Αλλά η συναίνεση που είχε εξασφαλιστεί απάλλαξε, τουλάχιστον, τους δύο ομοιοπαθείς μας λαούς από τον επιπλέον πόνο, που εμείς άδικα υποστήκαμε. Και αποδείχθηκε κρίσιμος παράγοντας, ώστε οι δύο αυτές χώρες να επιδιώξουν πειστικά μια «καθαρή έξοδο» από το Μνημόνιο, με χαμηλά επιτόκια δανεισμού στις αγορές, δίχως παράταση ή μετονομασία των ταπεινώσεων της επιτήρησης. Και μάλιστα νωρίτερα από την Ελλάδα, κι ας είχαν μπει στο κολαστήριο έπειτα από εμάς.


Η Ιστορία δεν γράφεται με αν, αλλά δικαιούται κανείς να θέσει το ερώτημα: Αν τον Φεβρουάριο του 2009, όταν το φάντασμα της χρεοκοπίας πλανιόταν ολοφάνερα πάνω από τη χώρα, ο Καραμανλής είχε προτείνει στον Παπανδρέου έναν έντιμο συμβιβασμό - συναίνεση έναντι άμεσων εκλογών - αντί για πολιτικάντικα παιχνιδάκια; Αν το 2010 ο Παπανδρέου είχε προτείνει στον Σαμαρά και τον Τσίπρα κάτι ανάλογο; Μήπως τα δεινά του Μνημονίου είχαν λιγότερο βαρύ κοινωνικό κόστος, μήπως κάποιες γενικά αποδεκτές μεταρρυθμίσεις στο κράτος και στους κανόνες της οικονομικής ζωής ήταν ευκολότερο να εφαρμοστούν και μήπως, τώρα, η επιστροφή στην οικονομική κανονικότητα ήταν ευκολότερη;

Αν μιλήσει κανείς με τους πολιτικούς που πρωταγωνίστησαν στον ιρλανδικό και τον πορτογαλικό συμβιβασμό, θα τους ακούσει να λένε πως το ελληνικό παράδειγμα έπαιξε ρόλο στην απόφασή τους - ως παράδειγμα προς αποφυγήν. Εκείνοι διδάχθηκαν από εμάς. Εμείς δεν καταφέρνουμε να διδαχθούμε από εκείνους. Ισως γιατί μια χρόνια κακαοήθης μετάλλαξη του δημόσιου βίου μάς κάνει να έχουμε τον συμβιβασμό για βρισιά και τη συναίνεση για θανάσιμη πολιτική αμαρτία.

Αλλά εδώ που φθάσαμε, αντίκρυ, για τρίτη φορά μέσα σε πέντε χρόνια, με την άβυσσο, έχουμε άλλο περιθώριο; Μπορούμε, έστω τώρα, να επιχειρήσουμε έναν συμβιβασμό - ας πούμε: συμφωνία σε ένα ελάχιστο εθνικό πρόγραμμα αλλαγών για τη μεταμνημονιακή Ελλάδα και ένα γενικό περίγραμμα συμφωνίας με την ευρωζώνη για το χρέος, συναινετική εκλογή ενός Προέδρου κοινής αποδοχής και, αμέσως μετά, σε συμφωνημένη ημερομηνία εκλογές; Ή διαπράττω αμαρτία ασυγχώρητη και που το σκέφτομαι καν;

Αυτή η σελίδα χρησιμοποιεί cookies για να διαχειριστεί τα στοιχεία χρήσης, στατιστικά πλοήγησης και άλλες λειτουργίες. Επισκεπτόμενοι τη σελίδα μας συμφωνείτε οτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε cookies.

OK